21 Ocak 2016 Perşembe

Müzisyen örgütlenme modelleri için notlar no.1


New York Besteciler Kolektifi



 "1931-36 yılları arasında New York'ta Besteciler Kolektifi adı altında, bir grup besteci, müzikte devrim ve politik kitle şarkılarının bestelenmesi konusunda önemli tartışmalar yürüttü"[1]. Onların bu tartışmaları hızlandırmaları ve bir kolektif ile müziğin üzerine düşünmeye, düşünürken yeni ürünlere vermeye, müziğin politik analizini yapmaya duydukları gereksinime kuşkusuz Büyük Buhran etkili olmuştu.  Onlar bunu yaparken, müziğin güçlü olduğunu düşündükleri 'dili'nden yararlanacaklardı.

Kolektifte, bulunan isimler arasında Henry Cowell, Norman Cazden, Marc Blitzstein, Wallingford Riegger, Lahn Adohmyan, Elie Siegmeister, Earl Robinson ve Charles Seeger vardı[2]. Adı geçenlerin çoğu New York'un önde gelen genç ve yetenekli bestecileriydi. Yaşadıkları yüzyılın müziğini yapan besteciler...

Dertleri, cehenneme dönmüş sistemin ve bu sistem içinde şekillenen toplumsal düzene karşı bir şeyler yapmaktı: müzik. En azından müzikal teori bakımından oldukça birikimli olan Seeger'a göre bir araya gelme sebepleri buydu. Hedef ise uzun vadede çok değildi: New York işçi korolarında müzikal devrim... Bunun için de akademik müzisyenleri /bestecileri vurucu parçalar yapmak için kullanmak. Bir yanıyla elitist duyulan söz konusu bu iki hedef beraberinde bestecilerin ister istemez halkın şarkılarına yaklaşmasını gerektiriyordu. Ancak Kolektif buna pek yanaşmıyor, popüler ve halk müziğini klasik müzik formlarının 'yozlaşması' olarak görüyordu. Bu nedenle politik bilinçlendirme ile müzikal dönüştürme zaman zaman birbirine de karışıyordu.


Kolektifteki bestecilerin karşısında durduğu daha doğrusu küçümsediği müzik kesinlikle banjolu, slidelı, sıradan insanların ürettiği ve söylediği bir müzikti. Kolektifin karşı olduğu halk müziğinin kendisiydi. 1915 tarihli halk şarkılarından beslenen devrimci şarkılara bile kulaları tıkalıydı. hedefleri tarihe kalacak şarkılar yapmaktı ama beslenecekleri bütün alanları da kapatmışlardı.  Diğer taraftan, döneminin çağdaş literatürünün güçlü figürlerinden biri olarak görülen şair Carl Sandburg'un onlarca halk şarkısı örneğini barındıran American Songbag'ı basmış ve kolektifin bir parça ilgisinin kaymasına sebep olmuş, bir akademisyen olarak George Pullen Jackson'un White Spirituals in the Southern Uplands: The Story of the Fasola Folk, Their Songs, Singings, and "Buckwheat Notes" isimli yapıtı ise kısa süreli ilgilerini arttırmıştı. Bu süre zarfında baba oğul (john Lomax ve Alan Lomax) Lomaxlar, her alanda halk şarkılarını topluyor, Amerika'nın müzikal belleğini depoluyorlardı. Ama onların da sundukları pek etkili olmamıştı.

Ama halkların müziğinden kaçış yoktu. Dünya Savaşı'nın sürüklediği Ruslar, Polonyalılar, Yahudiler ve Yunanlılar işçi olarak çalışıyor ve işçi korolarında etkin rol oynuyorlardı.  Örneğin Rus müziği kolektifin ilgisini oldukça çekiyordu. Çünkü "Sosyalizm" yeni bir deneyimdi, oradan çıkacak hemen her şey yeni sayılabilirdi. Belki de bu sebeple besteciler sadece kulaklarını değil, yazdıkları müzikleri de Rus halk şarkılarından besler olmuşlardı. O müziklerin handikabı ise anlaşılmayan dillerde oluşuydu.

Kolektif, popülerleşmiş protest şarkı yaratma konusunda hiçbir başarılı sonuca imza at(a)madı... Bunun yerine Dünya Sanayi İşçileri (Industrial Workers of The World) korolarının seslendirdiği bir repertuarın oluşmasına katkıda bulundu, tarihe bunları yazılı ve basılı olarak bıraktı. 1936 yılında Amerikan halk müziğine olan bakış açısı kolektifin dağılmasına sebep oldu.

Bir kuşak sonra halk müziğini alıp ondan protest parçalar üretip, Amerika'nın dört bir yanında müziği ve işçileri örgütleyecek olan Pete Seeger, Segeer geleneğini kendi üslubunca devam ettirecekti. Bu tesadüf değildi çünkü Carl Sands adıyla bestelerini görücüye çıkaran Charles Seeger, halk müziği hakkında düşünmeye, konuşmaya ve üretmeye başlamıştı.

Ayrıca tarihe önemli bir not düşen New York Besteciler Kolektifi örgütlenecek yeni müzisyenlere hem olumlu hem de olumsuz anlamda örnek teşkil edecek bir iş ortaya çıkarmışlardı.



[1] Dunaway, David K., "Charles Seeger and Cael Sands: Tha Composers Collective Years", Society for Ethnomusicology, Vol. 24 No. 2 (May, 1980), pp. 159
[2] Ne yazık ki herhangi bir kadın müzisyen ya da müzikologdan bahsetmek mümkün değil. 

Hiç yorum yok:

Savruk Yazılar 003 (13 Temmuz Datça- Mesudiye Yangını)

Kask, power bank, su, kumanya, sağlık çantası, kafa feneri…   Yanmaz eldiven, yanmaz gözlük, yanmaz pantolon, yanmaz ayakkabı… Hop orada dur...